Een aantrekkelijk vestigingsklimaat is een voorwaarde voor een economisch vitale omgeving. Het vestigingsklimaat speelt in op de gewenste duurzame ruimtelijk-economische ontwikkeling en sluit aan bij de sterke en zwakke punten van de regio. Ruimtelijke factoren die het vestigingsklimaat versterken zijn bijvoorbeeld clusters van samenwerkende en aan elkaar gerelateerde bedrijven, een goede kennisinfrastructuur en een aantrekkelijk leef- en woonklimaat. Ook goede bereikbaarheid speelt een rol; zie hiervoor het thema Bereikbaarheid.
Het economisch succes van een regio hangt onder meer af van de aanwezigheid van clusters van kansrijke sectoren of technologieën. Zo heeft de regio Eindhoven een cluster van technische bedrijven die elkaar versterken en de regio Amsterdam een financieel cluster. Ook op kleinere schaal kunnen clusters van belang zijn. Nieuwe infrastructuur kan tot versnippering van clusters leiden. Soms heeft de regio daarom meer baat bij één groter bedrijventerrein met één snelwegafrit dan bij kleinere terreinen met eigen afritten bij verschillende dorpen.
Misschien zijn er kansen om bestaande clusters uit te breiden door ruimte te bieden voor andere sectoren die erbij aansluiten en voor starters. Je kunt dat stimuleren door in te spelen op de wensen van de specifieke sectoren. Zo is het voor een distributiebedrijf aantrekkelijk om dicht bij een snelweg te zitten, terwijl andere bedrijven beter in de binnenstad of dicht bij het openbaar vervoer functioneren. Je kunt clusters behouden door bijvoorbeeld voorzieningen voor de werknemers in je ontwerp op te nemen, zoals een groene omgeving voor de lunchwandeling en horeca voor een borrel.
Met een prettig woon- en leefklimaat creëer je een goed vestigingsklimaat voor de bevolking. Dat is van belang voor het welzijn en de gezondheid van mensen. Via het ontwerp van woningen en het voorzieningenaanbod kun je de mensen aantrekken waar de kansrijke sectoren werk voor bieden. Denk bijvoorbeeld aan winkels, scholen, zorg en het culturele aanbod.
Om economische clusters duurzaam vitaal te houden, moeten zij steeds de nieuwste kennis en goed opgeleide mensen kunnen inzetten. Je kunt daaraan bijdragen door een goed aanbod van onderwijs en kenniscentra te stimuleren, in de fysieke nabijheid of bereikbaar via vlotte verbindingen.
De Omgevingswijzer helpt om op een systematische wijze de duurzaamheid van projecten en gebiedsontwikkelingen inzichtelijk te maken.